نژادهای زنبورعسل و تشريح ساختمان بدن آنها
آیا می توانیدنژادهای مختلف زنبورعسل را نام ببرد؟
با خواندن این مقاله با عناوین زیر آشنا خواهید شد:
1ــ نژاد زنبورعسل درشت .
2ــ نژاد زنبورعسل ريز .
3ــ نژاد زنبورعسل هندی .
4ــ نژاد زنبورعسل معمولی .
5ــ انواع زنبورعسل معمولی .
6ــمی توانید زنبورعسل را شناسايی کند.
مطالعه ی زنبورعسل ازنظر حشره شناسی
رده بندی و زنبورعسل
زنبور عسل جزو شاخه ی بندپايان و از رده حشرات و زير رده بالداران و گروه حشرات با
دگرديسی کامل و راسته يارديف بال غشاييان و بالا خانواده Apoidea و خانواده يا تيره Apididae و
جنس زنبور Apis است. لينه، طبيعی دان سوئدی برای اولين بار برای تقسيم بندی حيوانات از دو نام
استفاده کرد. نام اول نمايانگر نوع ونام دوم نژاد حيوان را مشخص میسازد. ازروی اين تقسيم بندی
تمامی انواع زنبوران عسلی که از لحاظ فيزيولوژيکی و تشريحی مانند يکديگرند به نام Apis يا تيره
ناميده میشوند و هر اسمی بعداز Apis بيايد، نوع زنبورعسل راروشن میکند. درميان انواع مختلف
زنبوران عسل دنيا در حال حاضر چهار نوع آن دارای ارزش اقتصادی هستندکه عبارتنداز:
زنبورعسل درشت
زنبورعسل ريز
زنبورعسل هندی
زنبورعسل معمولی
١ــ زنبور عسل درشت:
اين نوع زنبور در هندوستان، پاکستان جنوبی و سيلان زندگی
میکند و بزرگترين زنبورعسلی است که تاکنون شناخته شده است. اين زنبور به حالت وحشی زندگی
کرده و در زير شاخه های درخت و يا صخره ها يک شان بزرگ عسل درست میکندکه عسل آن حدود
٥٠ کيلو است. زنبورعسل درشت فقط در هوای آزاد قادر به زندگی بوده و تمايل زيادی به مهاجرت
از خود نشان میدهد.
٢ــزنبورعسل ريز:
ازهمه زنبورها کوچکتر بوده تنها يک شان درزير شاخه های درخت
درست میکند، اين زنبور به حالت وحشی در هندوستان و جنوب ايران از استان خوزستان تا چابهار
زندگی میکند. ميزان توليدعسل آن بسيار اندک است.
٣ــزنبورعسل هندی:
جثه اين گونه زنبور حد واسط زنبورعسل معمولی و زنبور ريز است.
درهندوستان،پاکستان،چين و ژاپن و قسمتی ازافغانستان وجود داشته ازنظر شان سازی شباهت کاری
با زنبورعسل معمولی دارد و چند شان موازی هم درست میکند. اين نژاد قابليت پرورش در کندو را
دارد و دارای نژادهای مختلفی است، توليدعسل آن ً نسبتا خوب وارزش اقتصادی محلی دارد.
٤ــ زنبور عسل معمولی:
در حال حاضر غير از مناطق قطبی در تمام نقاط دنيا پخش شده
است. محل زندگی اوليه اين نوع زنبوران دنيای قديم يعنی خاورميانه و بعدها به کشورهای اروپايی
انتقال يافته است. به علت بهره فراوان و درعين حال سهولت پرورش بيشتر ازانواع ديگر موردتوجه
جهانيان واقع شده است.
زنبور عسل معمولی يعنی نوع mellifera.A دارای نژادهای زيادی است که در ميان آنها
چهار نژاد معروف به شرح زير قابل ذکرند.
الف) نژاد کارنيولان يا زنبور عسل خاکستری:
اصل اين نژاد از نواحی جنوبی سلسله جبال آلپ، در اتريش و شمال جزيره بالکان است. اين زنبورها در نتيجه اصلاح نژاد و به گزينی
بسيار آرام بوده و به ندرت نيش میزنند. خاصيت خوب آنها اين است که در اوايل بهار قدرت رشد
زيادی دارند. رنگ اين نژاد خاکستری تيره با موهای انبوه خاکستری متمايل به قهوهای پوشيده شده
است. روی نيم حلقه ٢ و ٣ پشتی شکم اغلب خالهای کوچک قهوه ای رنگ ديده میشود. اين نژاد
تمايل زيادی به بچه کندو نداشته درعوض محصول آن زياد است. مصرف غذای زمستانی آن نيز کم است.
از بزرگترين محسنات اين نژاد داشتن ذخيره غذايی کافی
در فصول مختلف سال است.
شکل ١ــ٢ــزنبورعسل خاکستری
ب) نژاد ايتاليايی:
اين نژاد در ايتاليا پرورش يافته و ً بعدا به آلمان و آمريکا نيز برده شده و
امروزه در تمام دنيا به خصوص در ايتاليا و آمريکا به سرعت پيشرفت کرده است.
شکم زنبوران اين نژاد باريک و خرطوم آنها
ً نسبتا طويل است اين نژاد خيلی آرام بوده و تمايل زياد
به ازدياد تخمدارد. توسعه بهاری کندو به موقع و خيلی
با سرعت انجام میگيرد. تمايل کمی به بچه کندو دارد.
نگهداری زمستانی بايد با کندوهای قوی که دارای
غذای کافی هستند، صورت گيرد.
شکل ٢ــ٢ــ نژاد ايتاليايی lingustica.m.A
ج) زنبور عسل قفقازی:
اين نژاد از درّه قفقاز مرکزی است و رنگ بدن آن تيره تر از نژاد
کارنيولان است و دارای خرطوم ً نسبتا طويلی بوده، زنبورهای اين نژاد آرام، قدرت توليد مثل ً نسبتا
زياد، و قدرت بچه دهی آن ً نسبتا ضعيف است، به علت دارا بودن خصوصيات جالب توجه از نظر
زنبورداری در اصلاح نژاد و دو رگ گيری اهميت بسيار دارد.
د) زنبورعسل سياه:
اين نژاد در تمام قسمتهای شمال اروپا و غرب کوه های آلپ تا روسيه
مرکزی مشاهده میشود. امروزه دربعضی ازممالک مانند اسپانيا، فرانسه و لهستان و روسيه نگهداری
میشود. خرطوم در اين نژاد کوچک بوده به طوری که از گل شبدر قرمز نمیتوانداستفاده کند. رشد
جمعيت اين نوع در بهار به کندی صورت گرفته و تمايل زيادی به بچه دادن ندارد. نيش زياد میزند و
اين عيب بزرگی برای آن است امروزه پرورش اين نژاد در زنبورداری مدرن توسعه نيافته و به وسيله
نژادهای ديگر جانشين میشوند.
نژاد ايرانی:
يکی از نژادهای نوع زنبورعسل معمولی است و چون در طول ساليان متمادی
خود را با شرايط محيطی ايران سازگار کرده است، در مقايسه با نژادهای اصلاح شده خارجی از نظر
سازگاری دارای بهترين امتياز هستند و متأسفانه تاکنون از نظر اصلاح نژاد و به گزينی اقدامی در اين
نژاد صورت نگرفته است.
