تولید عسل توسط زنبور عسل چگونه است؟ آیا عسل همان مدفوع 100ها زنبوراست؟
تولید عسل توسط زنبور عسل چگونه است؟ آیا عسل همان مدفوع 100ها زنبوراست؟ تولید عسل توسط زنبور عسل فرآیندی پیچیده و جالب است که طی آن این حشرات منظم و اجتماعی به خلق یکی از طبیعیترین و شگفتانگیزترین محصولات غذایی میپردازند.
این فرآیند از مراحل مختلفی تشکیل شده است که با جمعآوری شهد توسط زنبورداران شروع میشود و در نهایت با تولید و ذخیرهسازی عسل در کندو به پایان میرسد.
asalnoosh.com
معرفی نژادهای مختلف زنبور عسل
زنبورهای عسل شامل چندین نژاد مختلف هستند که هر کدام ویژگیها و تواناییهای خاص خود را در تولید عسل دارند. برخی از معروفترین نژادها عبارتند از:
-
زنبور عسل ایتالیایی: نژادی کارآمد که در شرایط آب و هوای معتدل عملکرد بالایی دارد. این زنبورها به خاطر آرامش و تولید عسل بالا شناخته شدهاند.
-
زنبور عسل کارنیولین: مشهور به مقاومت در برابر سرما، این نژاد در مناطق سردسیر مانند اردبیل به خوبی رشد میکند و تولید خوبی دارد.
-
زنبور عسل قفقازی: این نژاد به خاطر دقت بالا در جمعآوری شهد و توانایی در محیطهای سرد و مرطوب معروف است.
آیا شهد و گرده تبدیل به مدفوع می شوند؟
فرآیند تولید عسل با 100 ها زنبورها به دنبال گلها برای برداشت شهد و گرده آغاز میشود. زنبورهای کارگر، عامل اصلی جمعآوری شهد برای کندوها هستند. آنها با استفاده از زبان بلند خود شهد را از گلها میمکیده و در کیسه شهد خود، که در قسمت شکمی زنبور واقع شده است، ذخیره میکنند. این کیسه قادر به حمل حدود 70 میلیگرم شهد است که بیش از نیمی از وزن زنبور است. بر خلاف چیزی که فکر می کردیم آنها شهد را نمی خورند که تبدیل به مدفوع شود. پس یعنی عسل مدفوع زنبور نیست.
آیا می دانستید فرآیند شهد سازی با انتقال دهان به دهان کامل می شود؟
پس از بازگشت به کندو، زنبور کارگر شهد را به زنبورهای دیگر که درون کندو قرار دارند منتقل میکند. این کار از طریق فرآیند انتقال دهانی از یک زنبور به زنبور دیگر انجام میشود و در این مرحله شهد با آنزیمهایی مخلوط میشود که به تدریج قندهای پیچیدهای مانند ساکارز را به قندهای سادهتری چون گلوکز و فروکتوز تجزیه میکند و اینگونه فرآیند شهد سازی با انتقال دهن به دهان کامل می شود.
تازه داریم متوجه می شویم که تولید عسل توسط زنبور عسل چگونه است؟
کاهش آب و رطوبت عسل
یکی از نکات کلیدی در فرآیند تولید عسل، کاهش مقدار آب در شهد است. هنگامی که شهد در طی فرآیند تغذیه در کندو پخش میشود، زنبورها با بالزدن خود هوای تازه را به داخل کندو به جریان درمیآورند. این جریان هوا باعث تبخیر آب از شهد شده و غلظت قند را افزایش میدهد تا بهطور طبیعی عسل تشکیل شود.
ذخیرهسازی شهد و عسل در مومهای شش ظلعی
وقتی شهد به اندازه کافی غلیظ شده باشد، زنبورها آن را در سلولهای ششضلعی موم کندو ذخیره میکنند. این سلولها با لایهای از موم پوشانده میشوند تا از ورود رطوبت و آلودگی به درون آنها جلوگیری کنند. این اقدام موجب میشود عسل به مدت طولانیتری بدون فساد حفظ شود.
زندگی و وظایف و نقش زنبورها در تولید عسل اصل اردبیل
به جز زنبورهای کارگر که مسئول جمعآوری شهد و فرآوری آن هستند، ملکه و زنبورهای نر نیز نقشهای مختلفی در کندو ایفا میکنند. ملکه مهمترین نقش را در تخمگذاری و تولید نسل جدید زنبورها دارد. زنبورهای نر عمدتاً جهت تولید مثل و باروری ملکه به کار میروند و در فرآیند تولید عسل مستقیم نقشی ندارند.
- زنبورهای کارگر:
- این زنبورها مسئول جمعآوری شهد، گرده و آب هستند. آنها همچنین در نگهداری و پاکسازی کندو نقش دارند.
- ملکه:
- ملکه تنها زنبوری است که تخمگذاری میکند. او به جمعیت کندو ادامه میدهد و کلونی زنبورها به او وابسته هستند.
- زنبورهای نر:
- زنبورهای نر فقط برای جفتگیری با ملکه در زمان خاصی از سال جمعآوری میشوند و پس از آن معمولاً از جمعیت خارج میشوند.
تخمگذاری 1000 تایی در روز و باروری ملکه
- تخمگذاری:
- ملکه میتواند تا ۱۰۰۰ تخم در روز بگذارد. تخمگذاری در کندو انجام میشود و در سلولهای خاصی که برای هر نوع زنبور (کارگر یا نر) ساخته شده، قرار میگیرد.
- باروری:
- ملکه در هنگام جفتگیری با زنبورهای نر، مایع منی را ذخیره میکند و از آن برای باروری تخمها استفاده میکند.
ساخت موم و ساختار لانه
- ساخت موم:
- زنبورهای کارگر از غدد خاصی در شکم خود موم تولید میکنند. این موم به صورت ورقههای نازک خارج شده و به شکل سلولها تغییر شکل میدهد.و ااینگونه ساخت موم تا کامل شدن یک شبکه از قالب عسل ادامه می یابد تا ساختار لانه شکل گیرد.
- چرا لانهها چندضلعی هستند؟
- شاید بار ها از خود پرسیده ایم که چرا لانه ها جند ظلعی هستند؟ ساختار شش ضلعی موم بهینهترین شکل برای ذخیرهسازی در فضا و همچنین استحکام بیشتر است. این شکل موجب میشود که حداقل مواد و انرژی برای ساخت استفاده شود.
آنزیمهای موجود در عسل
- آنزیمها:
- آنزیمهای موجود در عسل مانند آمیلاز، دیستاز، اینوراز و کاتالاز در عسل وجود دارند. این آنزیمها به تجزیه قندها و کاهش رطوبت در عسل کمک میکنند.
انواع عسل
-
- انواع عسلها بسته به نوع گیاهانی که زنبورها از آنها شهد جمعآوری میکنند، متفاوت هستند. برخی از انواع معروف شامل
- عسل زعفرانی
- عسل آویشن
- عسل کاسنی و غیره میباشد.
مقدار تولید عسل در فصلهای مختلف
- فصول مختلف:
- مقدار تولید عسل در فصل بهار: زنبورها به طور فعال در جستجوی شهد هستند و تولید عسل افزایش مییابد.
- مقدار تولید عسل در فصل تابستان: بیشترین تولید عسل در این فصل اتفاق میافتد زیرا درختان و گیاهان بیشتری در حال شکوفایی هستند.
- مقدار تولید عسل در فصل پاییز: تولید عسل کمتر میشود و زنبورها خود را برای زمستان آماده میکنند.
- مقدار تولید عسل در فصل زمستان: زنبورها در خواب زمستانی به سر میبرند و تولید عسل متوقف میشود.
تأثیر محیط بر تولید عسل
آبوهوای اردبیل
تاثیر محیط بر تولید عسل یکی از عوامل مهم کیفیت عسل است. منطقه اردبیل با آبوهوای خنک و کوهستانی، محیطی مناسب برای برخی نژادهای زنبور عسل ایجاد میکند. در فصول گرم، پوشش گیاهی متنوع و غنی این منطقه امکان تولید عسلهای باکیفیتی را به زنبورها میدهد. هرچند در فصلهای سرد، کاهش دسترسی به منابع غذایی میتواند تولید عسل را تحت تأثیر قرار دهد.
عسل محصولی طبیعی
عسل محصولی طبیعی و پایدار است که توسط زنبورها از شهد گیاهان تولید میشود. این محصول نه تنها نیازهای غذایی زنبورها را در طول فصل زمستان تأمین میکند، بلکه به عنوان یکی از فرآوردههای غذایی پرارزش و محبوب در بین انسانها نیز به کار میرود. تولید عسل فرآیندی جالب و پیچیده است که بازتابدهنده نظم و هماهنگی طبیعت در جامعه زنبورهاست. این نظم و ساختار نه تنها به بقای زنبورها کمک میکند، بلکه از قدیم تاکنون نقش قابلتوجهی در زنجیره غذایی بشر ایفا نموده است.